کلیشه های جنسیتی در تربیت کودک ، موضوع بسیار مهمی است که متاسفانه کمتر به آن پرداخته شده است.
خانواده نقش مهمی در ایجاد دیدگاههای جنسیتی در کودک دارد. از آنجایی که تفکر جنسیتی از کودکی به افراد القا شده و در درون آنها نهادینه می شود، بسیاری از ما بدون آن که متوجه باشیم ، در انتقال این دیدگاههای اشتباه به فرزندان خود نقش داریم. لازم به ذکر است که دیدگاه های جنسیتی با آموزش جنسی به کودکان بسیار متفاوت است که در این مقاله بدان می پردازیم .
شاید خیلی از شما این صحنه را دیده باشید یا خودتان در این شرایط قرار گرفته باشید که وقتی پسربچه ای از والدینش تقاضای عروسک اسباب بازی دارد با این جمله مواجه می شود که مگر تو دختری ؟ همچنین وقتی دختری تقاضای ماشین اسباب بازی یا تفنگ پلاستیکی را دارد با عبارت مشابهی مواجه می شود که مگر تو پسری ؟ بسیار دیده ایم که پسران هنگام گریه کردن با سرکوب و گاها تمسخر مواجه می شوند و با این جمله که مرد گریه نمی کند این تفکر در آنها شکل می گیرد که گریه کردن کار پستی است که تنها شامل حال دختران می شود.
مثال های بسیاری در این زمینه وجود دارد که اگر کمی دقیق تر شوید می توانید دهها یا حتی صدها مورد از آنها را به یاد آورید از جمله نسبت دادن صفت های متفاوت به پسران مثل شجاعت ، قدرت ، جنگ طلبی و … و ترسو بودن ، لوس بودن ، حساس بودن و اشتیاق برای ازدواج و … به دختران.
همانند خانواده ها و به طریقی شدیدتر جامعه نیز در انتقال و نهادینه کردن کلیشه های جنسیتی بسیار نقش دارد. عرف ، جامعه و رسانه به پسران تحمیل می کنند که رنگ ابی را دوست داشته باشند و دختران را وادار می کند که از میان رنگ ها صورتی را انتخاب کنند. جامعه از پسران می خواهد که شغلهایی مانند تعمیرکار ، برق کار و غیره را دوست داشته باشند و دختران را از علاقه به چنین شغلهایی منع می کند در حالی که یک دختر علاقه مند به تعمیر کاری می تواند بسیار سودمندتر از مردی باشد که با بی علاقگی و از روی اجبار مشغول به این شغل است.
اگر کمی بیشتر بیاندیشید متوجه می شوید که هم شما و هم جامعه ، آزادی انتخاب و بروز هویت واقعی کودکان را از آنها سلب کرده و در حال تزریق علایق و سلایق خود و در واقع تزریق هویت مورد پسند خود به آن ها می باشید. اما اگر به کودکتان به عنوان یک انسان و فارغ از جنسیت نگاه کنید به آنها فرصت بروز علایق و استعدادهای واقعی و در نتیجه فرصت موفقیت بیشتر را خواهید داد.
در این قسمت چهار راه حل پیشنهاد می شود که شما باید این آموزه ها را به سایر جنبه های زندگی تعمیم دهید.
شما می توانید به فرزندتان بیاموزید که مثلا بین انتخاب علوم مهندسی یا علوم انسانی یا هنر، بین معلم ابتدایی بودن یا مکانیک شدن، بین پرستار بودن یا مهندس هوا و فضا بودن فراتر از جنسیت عمل کند و در انتخابش به علاقه و معیارهای دیگری توجه کند.
برای مقابله با نگرشی که جامعه و رسانه به کودکتان تزریق می کند برای او مثال های متفاوتی بزنید ، مثلا با فرزندانتان درباره فضانوردان زن، ریاضی دان های زن، آشپزهای مرد و رقصنده‌های مرد حرف بزنید و مکانیک‌های زن، ویولنیست‌های مرد و فیلسوف‌های زن را به او معرفی کنید.
در خانه کارها و مسئولیت ها را بدون در نظر گرفتن جنسیت بین فرزندانتان تقسیم کنید. نان ، بیرون بردن اشغال ها، آشپزی ، نظافت خانه ، تعمیر وسایل و … را فارغ از جنسیت به فرزندانتان بسپارید. هیچ کدام از این کارها نیاز به مهارت ویژه ای ندارند که در یک جنس باشد و در جنس دیگر نه.
در انتخاب اسباب بازی به کودکانتان اجازه ی انتخاب بدهید و ان ها را محدود به دسته ی خاصی از اسباب بازی ها نکنید . همچنین سعی کنید در بازی های جنسیتی ای مثل خاله بازی که در آن شست و شو و آشپزی و نظافت و مهمانداری تنها مختص زن است دخل و تصرف کنید و کودکانتان را درگیر شکل جدیدی از بازی کنید.
مقاومت در برابر خواسته های کودک
کودکان بر حسب نیازشان از ما طلب کاری می کنند. در قدم اول براورده کردن نیاز های اساسی آنها باید مد نظر گرفته شده و در ادامه باید والدین قوه تشخیص نیاز های اصلی از نیاز های فرعی را بدهند. همواره بلی و یا همواره نه گفتن به کودک می تواند در شکل گیری شخصیت او تاثیر منفی داشته باشد . در برخی موارد نیز ممکن است عدم براوره کردن نیازهای کودک به والدین و خود کودک ضربه بزند. در همین راستا شناخت نیاز های اساسی و نیاز های فرعی کودک بسیار حیاتی است و دانشتن اینکه در چه موارد به کودک آری و در برابر چه خواسته هایی به او نه بگوییم بسیار حائز اهمیت است .
نیازهای اصلی کودک را رفع کنید.
به‌عنوان مثال اگر او گرسنه یا تشنه است، یا خوابش می‌آید و یا در طول روز شما را ندیده و نوازش و محبت شما را می‌خواهد باید در اسرع وقت این موارد را براورده کرد. اگر درهمان زمانی‌که کودک می‌خواهد نیازهای عاطفی او را رفع کنید این کار را به درستی انجام دهید، کودک احساس امنیت کرده و در موارد فرعی هنگامی‌که شما می‌خواهید خواسته‌هایش را به تعویق بیندازید و یا انجام ندهید، راحت‌تر به شما اعتماد خواهدکرد.
قوانین را پیشاپیش به او بگویید
باید قوانینی قبل از انجام کار برای او در نظر بگیرید . به‌عنوان مثال: "ما به سوپرمارکت می‌رویم. تو می‌توانی همه‌چیز را نگاه کنی اما من برایت اسباب‌بازی نمی‌خرم. "یا" من تو را یک بار سوار چرخ‌وفلک می‌کنم، فقط یک بار. " در این صورت زمانی‌که او از شما چیزی می‌خواهد با آرامش و اطمینان قانون را یاآوری کنید. در این موارد کودک به راحتی می پذیرد .
بر عقیده خود پابرجا بمانید
نباید برای تصمیمی که یک‌بار گرفته‌اید و توضیح داده‌اید خود را توجیه کنید. به او بگویید تصمیمی است که گرفته‌شده، همین. در صورتی که هرچه بیشتر با کودک جروبحث کنید او بیشتر روی خواسته‌هایش پافشاری میکند. تسلیم عصبانیتش نشوید و بدانید که این محدودیت ها نه تنها او را تهدید نمی کنند بلکه سبب آرامش بیشتر او می شوند .
اگر به سختی می‌توانید آرامشتان را حفظ کنید از آن‌جا دور شوید. همیشه "نه" یا "بعداً" در مخالفت افراط و زیاده روی نکنید. با این کار از فرزند خود فردی می‌سازید که همیشه ناراضی و بی‌قرار است و محرومیت برای او نوعی شکنجه محسوب میشود. با بعضی از خواسته‌های کوچک او که باعث شادمانی‌اش می‌شوند موافقت کنید و از شادی او لذت ببرید.مشاوره با روانشناسان متخصص کودک می تواند به والدین کمک شایانی بکند . مشاوره تلفنی و یا مشاوره حضوری راهکاری مناسب در این موارد است .
والدین می توانند از مشاوران متخصص روانشناس کودک برای بهینه کردن روش های تربیتی کودک از طریق مشاوره حضوری و مشاوره غیر حضوری مانند مشاوره تلفنی استفاده کنند .
افسردگی در نوجوانان و درمان آن
بیش از شصت درصد نوجوانان هیچ گاه برای مقابله با افسردگی خود کمکی دریافت نمی کنند؛ در حالی که کمک به نوجوانان برای این که بتوانند با موفقیت افسردگی خود را برطرف کنند بسیار آسان است. وجود یک نوجوان افسرده در خانواده می تواند مشکلات زیادی به همراه داشته باشد، اما از سوی دیگر، والدین درمانی ، بهترین راه برای خارج کردن کودک از شرایط استرس زاست.
نوجوانی یکی از آسیب پذیرترین دوران زندگی است، به ویژه اگر این دوره انتقال از کودکی به بزرگسالی با افسردگی نیز همراه باشد، نوجوانی را دوران آشفتگی نیز نامیده اند، به این دلیل که فرد ناچار است تغییرات جسمانی، عاطفی و اجتماعی را تحمل کند که می تواند باعث اضطراب و نگرانی او در برخورد با عوامل استرس زا شود. تغییر روحیه و خلق و خوي در دوران نوجوانی تا وقتی زندگی روزمره را تحت تاثیر قرار ندهد، طبیعی است. در مقابل، آن دسته از والدین که با هوشیاری برای نوجوانانشان وقت و انرژی می گذارند و در صورت لزوم مبالغی را هزینه می کنند می توانند به نوجوان خود کمک کنند تا آینده خود را بسازد و به سرعت بر نگرانی های دوره نوجوانی غلبه کند. حمایت از نوجوانان در طول این سفر گذار از کودکی به جوانی بسیار آسان تر است تا این که بعدها برای بازگرداندن سلامت روانی او به دردسر بیفتید.
باید نوجوانان را تشویق کرد تا مهارت هایی را بیاموزند که به آن علاقه مندند و به آنها انگیزه می دهد؛ همچنین لازم است این اطمینان را در آنها ایجاد کنید که کاملا” طبیعی است گاهی بعضی چیزها را بخوبی یاد نگیرند و تنها چیزی که برای آموختن نیاز دارند، زمان و تمرین بیشتر است.
به فرزندان خود کمک کنید تا غرور خود را بازسازی کنند. موفقیت های آنان در عرصه های مختلف را که ممکن است یک هنر، ورزش یا مطالعات درسی و غیره باشد، تشویق کنید، از پیشداوری و پیش بینی بی موقع خودداری کنید.
با آنها در مورد موضوعاتی نظیر فشار همسالان، انتخاب یک برنامه روزمره، دوستیابی، مسائلی نظیر سیگار کشیدن، مواد مخدر و مسائل جنسی تا حدی که امکان دارد و می تواند برای آنها مفید باشد، صحبت کنید.
به طور کلی کودکان خجالتی یا غمگین و کودکانی که در رفتار و کارهای خود دچار پسرفت می شوند را افسرده تلقی می کنند. همچنین کودک دشواری که در خانه و مدرسه ایجاد زحمت می کند نیز ممکن است افسرده باشد و رفتار او می تواند واکنشی نسبت به استرس باشد.
موضوع را جدی بگیرید
نوجوانان افسرده همچنین رفتار خودآزارگونه و خود تخریبی از خود بروز می دهند و درباره مرگ و خودکشی صحبت می کنند. والدین باید درباره این گونه احساسات نوجوانان، بدون ترس از ایجاد افکار خودکشی در ذهن آنان گفتگو کنند. چنین صحبت هایی را یک هشدار تلقی کرده، آن را جدی بگیرید و به دنبال دریافت کمک باشید.
روابط ناسالم در خانه و بیرون از آن یا نبود یک فرد صمیمی می تواند افسردگی نوجوان را تشدید کند. با فرزند خود برخورد منفی نداشته باشید و از طعنه و کنایه زدن و انتقاد خودداری کنید، زیرا او این عمل شما را طرد کردن خود تلقی میکند.
روان درمانی و رفتار درمانی به زمانی است که والدین مشکل نوجوان خود را بسیار حاد و ناامید کننده ببینند و نتوانند آن را در خانه کنترل کنند. این نوع درمان ها می تواند برای ایجاد یک نگرش مثبت نسبت به رفتار و بهتر ساختن روابط بین فردی مفید باشد. تکنیک های مراقبه و آرمیدگی نیز می تواند روند بهبود را کامل کند. مربی یا فرد دلسوز و آگاهی که نوجوان بتواند به راحتی با او درد دل کند، مورد مناسبی است برای این که او احساسات سرکوب شده خود را تخلیه کند. داروهای ضد افسردگی نیز برای درمان موارد حاد افسردگی مورد استفاده قرار می گیرد.
والدين مي توانند از مشاوران متخصص روانشناس كودك براي بهينه كردن روش هاي تربيتي كودك از طريق مشاوره حضوري و مشاوره غير حضوري مانند مشاوره تلفني استفاده كنند .
دوره نوجوانی و بلوغ یکی از دوره های بحرانی زندگی می باشد که طی آن فرد از دوران کودکی به دوران جوانی در حال انتقال است. از انواع بلوغ می توان به بلوغ جنسی ، بلوغ فکری و بلوغ جسمی نام برد. در سنین نوجوانی ، نوجوان بهتر درک می کند ، بیشتر فکی می کند و سعی می کند تصمیماتش را به کمک منطق نیز بسنجد. چرا که همین نوجوان در دوران کودکی رفتارش بیشتر بر مبنای احساسات بوده ولی اکنون حس بالغ شدن به او دست داده و نه تنها دوست دارد که تصمیماتش را بر اساس منطقش بگیرد بلکه دوست دارد این اتخاذ تصمیم ها از طرف اطرافیان و والدینش نیز محترم شمرده شود .
نوجوانان با توجه به بلوغ فکری که در این دوران دارند دوست دارند خودشان را آدم بزرگ تلقی کرده و رفتاری مانند بزرگتر ها نشان دهند ، در جمع آنها حضور یابند ، نظر بدهند و دیگران نیز به نظراتشان توجه کنند . دختران نوجوان بیشتر با رفتار هایی در پی گرفتن توجه و پسران نوجوان خواستار استقلال هستند .
تفاوت نوجوان پسر و نوجوان دختر
یکی دیگر از انواع بلوغ ، بلوغ جنسی است که در راستای بلوغ جسمی نوجوانان می باشد. نوجوان در این دوره اندامش بخصوص اندام های جنسی اش رشد بیشتری نسبت به گذشته خواهد داشت. در این مراحل پدر و مادر ها باید در مورد مسائل جنسی و اندام های بدنشان با آنها صحبت کنند و یا با مراجعه به مشاوران متخصص از آنها کمک بخواهند چرا که اگر این کار انجام نشود و یا به درستی پیگیری نشود عواقب بسیار مخربی مانند : گمراهی جنسی ، ارتباطات غیر مشروع ، روابط جنسی خطر ناک و خطر ابتلا به بیماری های جنسی مانند هپاتیت و ایدز ، انزجار و تنفر از رابطه با همسر و خطرات دیگر بشود .
همواره کمک گرفتن از یک مشاور می تواند حل مسائل را برای خانواده ها و والدین بسیار آسان تر بکند . مشاوره تلفنی در زمینه آموزش مسائل جنسی می تواند یک راهکار ساده ، کم هزینه ، به صرفه باشد.
استرس ناشی از زلزله در کودکان
در روز های اخیر خبراهای گوناگونی در مورد زلزله در یکی از شهر های کشور عزیزمان پخش شده اند. با عرض تسلیت به تمامی خانواده های عزیز داغ دیده در این حادثه در شهر کرمانشاه و سایر شهر های ایران یاری رسانی به آنها نباید فراموش شود. این خانواده ها بیشتر از همیشه نیازمند کمک هستند و وظیفه همه ما انسان ها و ایرانی ها هست که در سختی ها پشتیبان یکدیگر باشیم. چون شعر زیبای سعدی : بنی آدم اعضای یکدیگرند که در آفرینش ز یک گوهرند. چو عضوی به درد آورد روزگار دگر عضو ها را نماند قرار.
مطلبی که حائز اهمیت است پیگیری اخبار ضد و نقیض موجود است. کودکان با توجه به احساسات و عواطف لطیف و پاکی که دارند در مواجهه با این اخبار استعداد بیشتری به بیماری های روانی چون افسردگی ، ترس ، پریشانی دارند. نوجوانان نیزاز این موضوع مستثنا نیستند. والدین نباید حوادث و صدمات ناشی از زلزله را در محیط های خانوادگی در حضور کودکان مطرح کنند و یا صحنه های وحشتناک را به آنها نشان دهند. چون ذهن کودک آنها را می پذیرد و خیال می کند که امکان این اتفاق برای او و خانواده اش هم وجود دارد بنابراین ممکن است دچار ترس و افسردگی شود.
استفاده از مشاور روانشناس کودک برای درمان اضطراب کودک
در این موارد دادن آرامش به کودک می تواند بسیار موثر باشد. گفتن دوست دارم ، روابط عاطفی و حمایتی از او باید صورت بگیرد تا کودک احساس امنیت و آرامش داشته باشد. والدین در این مورد مهمترین اثر را دارند تا جایی که حتی حضور آنها می تواند حس آرامش و حمایت را به کودک القا کند. در مواردی که اضطراب و استرس کودک به صورت بسیار غیر معمول است می توان با مراجعه به روانشناس کودک و نوجوان این موضوع را با او در میان گذاشت و از مشاوره های او استفاده کرد. مشاوره تلفنی کودک نیز می تواند یک راه ساده برای آموزش و ارزیابی باشد. برخی رسانه های مشاوره تلفنی رایگان و یا مشاوره تلفنی کودک با هزینه کمتر نسبت به مشاوره حضوری دارند.
درباره این سایت